این کتاب دارای سه بخش است. بخش اول شامل این مباحث است"جاحظ و کلام معتزلی آغازین"،"جاحظ دانشمندی مسلمان در سده سوم ... آموزش و پرورش در این قرن "، " جاحظ و جهان موسیقی"،" جاحظ و نقد علم ارسطویی" ، "جاحظ و نگارش او ". بخش دوم کتاب به مسائل زبان ، ادبیات، گفتگو و ارتباط اختصاص دارد و شامل این مباحث است. "زبان، مولفّه ی هویت عرب در جاحظ ..." ، "جایگاه جاحظ در سنّت زبان شناسی عربی" نوشته دکتر وحید بهمردی، استاد دانشگاه آمریکائی لبنان، "تاثیر جاحظ بر جنس گونه مقامه" ، "جاحظ و جانشینانش در ارتباط با سطح های زبان"،"جاحظ، ادب و هنر" نوشته است. بخش سوم، که "متون و آثار" نام دارد حاوی این عناوین است: "وارستگی، رهبری و حکومت خوب در رساله"،"جاحظ، تنگ چشمان و زاهدان سنّی اولیّه"،"دست نگاشتی تازه، از آثار جاحظ و اهمیت آن ..."،"کتاب البُرهان جاحظ و... " ، "بررسی دیباچه ی کتاب الحیوان از نگاه فرهنگ، تاریخ و مذهب"،" اشتیاق و نا آرامی : رساله البیان جاحظ "و ....