این کتاب به مطالعه شهر هرات ( تاریخ و جغرافیای تاریخی آن) و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن و جایگاه آن در نقشه خراسان بزرگ می‌پردازد. نویسنده در فصل‌هایی مجزا که ترتیبی کرونولوژیک دارند، تاریخ جغرافیای طبیعی، انسانی، جمعیتی و فرهنگی هرات و خراسان دوره‌های تیموری، صفوی، افشاریه، قاجاریه، و دوره جدایی هرات از ایران را به تصویر کشیده است. وی کوشیده است هرات را به‌مثابه شهر مرکزی خراسان از عصر تیموریان تا سده نوزدهم از حیث تحولات جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی به‌ویژه در مقایسه با شهرهای خراسان چون مشهد و مرو مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد و از چگونگی شکل گیری افغانستان و رواج یافتن این نام سخن گفته است.