دست‌نوشته‌های كهنِ زبان بلخی پدیدآور
نيكلاس سیمز- ویلیامز
ناشر انتشارات دانشگاه آکسفورد تاریخ انتشار محل انتشار None شابک موضوع
زبان و زبان شناسی ایرانی
دوره (ها)
   16

توضیحات

كتاب دو جلدي اسناد بلخي، تأليف سيمز ويليامز خدمتي است ارزشمند به زبانهاي ايراني از جهت زبان شناسي، تاريخ، جامعه شناسي تاريخي و مردم شناسي. اين اثر اسناد حقوقي، اقتصادي و نامه هايي را در بر مي گيرد كه به زبان بلخي و خط يوناني نوشته شده است. اين مدارك در اكتشافات آخرين دهة قرن بيستم در افغانستان، شمال هندوكش يافت شده اند. مؤلف نخستين كسي است كه اين اسناد را به دنياي علم معرفي مي كند. نوشته ها حدود صد سند است كه بيشتر آنها تاريخ دارند. تاريخ كهن ترين آنها به زمان شاپور دوم ساساني و تاريخ جديدترين به نخستين سالهاي حكومت اسلامي (حدود سالهاي 739-757 ميلادي) است. از جمله اسناد مهم قراردادهاي ازدواج، رسيد معاملات كشاورزي، فروش زمين و ملك، اهداء زمين يا بنده، يا فروش بنده و كنيز و حتي آزاد كردن بندگان مي باشند. جلد دوم شامل نامه هاست كه با محتواي مطالب دولتي و خصوصي، روش نامه نويسي آن دوران و زباني كه بكار رفته را نشان مي دهد – نامه ها متأسفانه تاريخ ندارند و بيشتر بر چرم نوشته شده اند. تعدادي نيز بر پارچه، بعضي از نامه ها را مؤلف با تاريخ فرضي (با استناد به محتوا) آورده است. اما بعضي پاره نامه اند با تاريخ نامشخص. اهميت اين اسناد در روشن كردن اوضاع اجتماعي و اقتصادي يك ناحيه مشخص در طول يك زمان مشخص است. ناحيه اي كه نخست بخشي از حكومت ساساني (با استقلال داخلي) و سپس بخشي از حكومت اسلامي شده، اما زبان و خط ملي خود را نگه داشته است. خط ملي كه اقتباسي از خط يوناني ميراث دويست سال حكومت جانشينان اسكندر بوده است و زبان بلخي كه از گروه زبانهاي ايراني ميانه شرقي است.