کتاب حمل و هستی¬شناسی ‌نخستین‌ تک‌نگاری‌‌ ‌دربارۀ‌ پذیرش‌ مقولات ارسطو در سنت‌ فلسفی‌ اسلامی‌ است. آنچه‌ در کانون‌ توجه‌ کتاب‌ حاضر قرار گرفته‌ ‌‌بازنگری ‌انتقادیِ‌ رسالۀ‌ ارسطو توسط حکیم‌ ایرانی ابن‌ سینا است. خوانش‌ ابن‌ سینا از مقولات ‌در بافت‌ گسترده‌‌ترِ صورت‌بندیِ‌ دوبارۀ‌ دانش‌ فلسفی‌ توسط او بررسی‌ می‌شود. با در نظر داشتن‌ سنت‌ تفسیری‌ نوافلاطونی‌ و تلاش‌های‌ تفسیری‌ بعدی، بخش «المقولاتِ» کتاب شفاء به‌مثابه‌ ‌نقطه‌ عطفی‌ در ساماندهی‌ تدریجیِ‌ رابطۀ‌ بین‌ منطق‌ و هستی‌شناسی‌‌ در نظر گرفته‌ می‌شود. برای‌ ارزیابی‌ تأثیر فلسفی‌ این‌ ساماندهی‌ مجدد، برخی‌ تحولات‌ بعدی‌ در نوشته‌های‌ ابن‌ سینا و در سنت‌ پس‌ از او مد نظر قرار گرفته‌ است (از جمله‌ در آثار بهمنیار بن‌ المرزبان، ابوالعباس‌ لوکری، فخرالدین‌‌ رازی، اثیرالدین‌ ابهری، نصیرالدین‌ طوسی، علامه‌ حلی، و ملا صدرا). تمرکز مضمونی‌ کتاب حاضر بر دو روش‌ ‌‌طبقه‌بندیِ‌ بنیادینی‌ است‌ که ‌‌ارسطو در رساله‌اش‌ معرفی‌ می‌کند: تقسیم‌بندی‌ چهارگانه‌ مقولات 2 (دربارۀ موضوع‌/‌در درون‌ موضوع) و طرح‌‌ ده‌گانۀ‌ مقولات 4 (ماده‌ و نه‌ قسم «عرض»). در هر دو این‌ها این‌ مسئله‌ مطرح‌ می‌شود که‌ چرا و به‌ چه‌ طریق،‌ عبارتی‌ که‌ پیش‌بینی‌ می‌شود به‌ واقعیتی‌ خارج‌ از زبان‌ ربط‌ می‌یابد. هدف‌ کتاب‌ حاضر این‌ است‌ که‌ نشان‌ دهد این‌ مسئله‌ یکی‌ از محرک‌های بازنگری‌‌ بنیادینِ‌‌ ‌ابن‌ سینا در آراء ‌ارسطو است.