کتاب غذاها و نوشیدنی‌ها اثر نجیب‌الدین سمرقندی (متوفی 618 ق)، دانشنامه جامعی در زمینه‌ی طب تغذیه که حاوی اطلاعات بیش از 500 مورد مادهی غذایی، نوشیدنی و مواد معطر متفاوت است. با توجه به تعداد 53 نسخه خطی شناخته شده، احتمالا این اثر شایع‌ترین کتاب عربی پیشامدرن درباره‌ی علوم تغذیه است. یولیانا مولر در کتاب غذاها در طب اسلامی، با ملاحظه‌ی تقریباً تمام نسخه‌های خطی شناخته‌شده‌ی کتاب، همراه با یک ترجمه‌ی آلمانی از متن، نسخه‌ای نقادانه از این کتاب به دست می‌دهد. فصل‌های ناظر به تاریخ متنی و فرهنگیِ این اثر، دانشنامه‌ی غذاییِ سمرقندی را با متون عربی دیگر در زمینه‌ی علوم تغذیه مقایسه و تاریخ منابع الهام‌بخش به کتاب غذاها و نوشیدنی‌ها را معرفی می‌کند. این دانشنامه را می‌توان به عنوان آخرین رساله‌ی اصلیِ عربی در مبحث تغذیه در شرق اسلامی تلقی کرد.